Màu đỏ của yến huyết từ đâu ra?

Tổ yến sào là một trong các thực phẩm – dược phẩm quý đem lại công dụng cho người bệnh. Đồng thời, các thành phần dinh dưỡng trong tổ yến sào giàu dinh dưỡng hỗ trợ điều trị các chứng suy nhược cơ thể, tinh thần bất ổn, ho hen, lao..

Theo chủ doanh nghiệp nghiên cứu về yến bằng các tài liệu nước ngoài, thì yến huyết vẫn là một “giai thoại”. Nó có thật, nhưng không phải nhiều đến mức như những gì đang được đồn thổi, quảng cáo trên thị trường.

 >> Để chưng yến sào với lá dứa như thế nào? Mời bạn tham khảo: Cách chưng tổ yến sào với lá dứa thơm nhất 

Nguyên nhân yến huyết có màu đỏ

Theo những nhà cung cấp và phân phối yến trên thị trường hiện nay, thì yến tổ được chia làm ba loại: Tổ yến sào trắng, tổ yến sào hồng và tổ yến sào huyết. Trong đó, hồng yến giống như huyết yến về giá cả và sự hiếm hoi. Cả hai loại này chiếm chưa đầy 10% tổng sản lượng tổ yến sào trên thị trường thế giới.

>> Bật mí công thức chưng yến sào với đường phèn ngon nhất, mời bạn tham khảo: Cách chưng yến sào với đường phèn thanh mát 

Thông dụng nhất là bạch yến, chiếm 90% còn lại trên thị trường thế giới, mỗi năm thu hoạch 3 -4 lần nên giá cả phải chăng. Tổ yến sào huyết có màu đỏ tươi, mép có viền trắng được xếp vào loại thượng hạng, thường rất hiếm, mỗi vụ thu hoạch chỉ được vài trăm tổ và đặc biệt có giá trị dinh dưỡng gấp nhiều lần. Điều này cũng tương đương với giá thành gấp đôi so với loại tổ yến sào khác.

Dạo quanh thị trường TP.HCM, những nơi quảng cáo bán yến huyết có giá rất cao. Ví như, “yến huyết đảo thô” có giá tới 2,3triệu đồng/10gr (tức 230 triệu đồng/kg), còn “yến huyết đảo làm sạch” có giá 22 triệu đồng/100gr loại 1 và 10,5 triệu đồng/50gr cho “yến huyết đảo loại 2”…
>> Xem thêm: Cách chưng tổ yến với táo đỏ hấp dẫn nhất 

Thương hiệu “yến huyết K.H.” cũng có có giá cao, tới 24,5 triệu đồng/100gr, hay “yến huyết thô” của S.G.A. có giá 18 triệu đồng/100gr… Chính vì sự đắt đỏ này mà đại gia, người lắm tiền hay săn lùng loại yến này để dùng. Tuy nhiên, về nguồn gốc của loại yến này vẫn còn đặt nhiều dấu hỏi. Có ý kiến cho rằng, trong quá trình làm tổ, con chim yến dùng máu của mình để kết tổ, nên mới có màu đỏ cũng là màu máu của chim.

Tuy nhiên, theo một dân sành về yến huyết cho biết, “để có được cách lý giải chính xác nhất cho nguồn gốc hình thành màu đỏ của tổ yến sào huyết, có nhiều phân tích về thành phần của tổ yến sào huyết được tiến hành. Thứ nhất, qua việc phân tích thành phần có trong yến huyết chỉ ra rằng: Trong yến huyết không tìm thấy hồng cầu có trong máu chim yến, nên có thể khẳng định màu đỏ của yến huyết không phải do chim yến dùng máu của chính mình để làm tổ”.

Bên cạnh đó cũng có ý kiến cho rằng, thức ăn của chim làm nên màu của yến huyết. Tuy nhiên, việc theo dõi, tìm hiểu nguồn thức ăn của chim yến tại các đảo yến, cho thấy tổ yến sào chỉ ăn các loại côn trùng nhỏ bé bay trong không trung, chứ không phải là tảo biển, nên việc hình thành màu đỏ của yến huyết không phải do nguồn gốc thức ăn. Cơ sở để có yến huyết theo dân trong nghề chính là do điều kiện môi trường đặc trưng hình thành tổ yến sào huyết.

Đặc biệt, yến huyết chỉ được tìm thấy tại các vách đá cao và sâu trong các hang yến, ở những vị trí này có một lượng khoáng chất sắt, kết hợp với điều kiện độ ẩm, không khí đặc trưng nên khi chim yến làm tổ một thời gian sau sẽ xảy ra các phản ứng tự nhiên, làm tổ yến sào chuyển màu từ trắng sang màu đỏ và bắt đầu từ chân tổ cho tới rìa tổ yến sào.

Kết hợp với việc phân tích thành phần của tổ yến sào huyết chỉ ra rằng, tổ yến sào huyết ngoài các thành phần dinh dưỡng quý giá, còn có hàm lượng khoáng chất sắt vượt trội hơn so với tổ yến sào thông thường. Tại Việt Nam, yến huyết được thu hoạch tại vách đá, hang yến trên một số đảo: Hòn Nội (Khánh Hòa), Đảo Yến (Phú Yên), Mũi Yến (Bình Định), Đảo Nồm hay còn gọi Vũng Chùa (Quảng Bình)…

Ông Trương Xuân Vũ Tiến, Chủ doanh nghiệp phân phối yến tại quận Tân Bình (người mà PV đã giới thiệu trong kỳ trước), có nhiều thời gian mày mò, nghiên cứu về yến, đặc biệt là thông qua các trang tin từ nước ngoài phân tích và đưa ra được một số cơ sở khoa học về nguồn gốc của yến huyết. Ông Tiến cho rằng, khoa học hiện nay đã chứng minh được tại sao lại có những tổ yến sào màu đỏ một phần chân hoặc toàn tổ là do phản ứng hóa học của khí NH3 (Amoniac) có trong phân chim yến lâu ngày trên thành tường, hang động.
>> Mời bạn tham khảo: Cách chưng yến sào bằng nồi điện đơn giản 

Kết quả tạo ra một lượng lớn chất nitrit có chứa trong huyết yến. Phương trình phản ứng hóa học như sau: 2 NH3 + 3 O2 —> 2 HNO2 + 2 H2O (1) và 2 HNO2 + O2 —> 2 HNO3 (2). Ở phản ứng (1) thì chất xúc tác cần là vi khuẩn nitrosomonas, còn ở phản ứng (2) thì chất xúc tác là vi khuẩn nitrospira. Ở cả hai phản ứng trên điều kiện xảy ra là trong không khí có oxi và thời gian phản ứng (1) xảy ra nhanh hơn so với thời gian phản ứng (2). Dựa vào nguyên tắc trên, ông Tiến cho rằng, có hai cách tạo ra những tổ yến sào huyết từ yến trắng thông thường.

Theo đó, một số nhà yến vô tình hoặc chủ động tạo ra môi trường bị ô nhiễm NH3 từ phân chim bằng cách hạn chế vệ sinh vị trí nơi làm tổ của chim yến. Nếu bằng cách này thì tổ yến sào thường có đặc điểm là bắt đầu đỏ từ dưới chân và lan dần lên trên. Thông thường, thời gian thu hoạch là từ 3 -4 tháng, khi tăng thời gian thu hoạch lên sẽ thu được những tổ yến sào huyết đỏ toàn phần với phần chân tổ thường có màu đậm hơn.

Yến huyết được làm giả như thế nào?

Chính vì sự đắt đỏ của yến huyết, thời gian gần đây, trên thị trường xuất hiện nhiều loại yến bị làm giả để trục lợi, đánh lừa người tiêu dùng. Mới đây, theo thông tin mà PV có được, cơ quan chức năng tại tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc) đã phát hiện lượng nitrit vượt ngưỡng cho phép, có thể gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng trên một số sản phẩm yến huyết nhập khẩu từ Malaysia.
>> Tuyệt chiêu làm món chè yến hạt sen chuẩn nhất, mời bạn tham khảo: Cách chưng tổ yến với hạt sen khoa học 

Lựa chọn yến trắng

Theo đó, một số cơ sở chăn nuôi yến ở Malaysia đã cố tình thêm hóa chất nitrit để tạo ra nhiều yến huyết, nhằm bán được nhiều hơn để kiếm lời, vì mặt hàng này luôn rất hút khách. Một số đại lý ở Malaysia cũng thừa nhận, hầu như tất cả tổ yến sào huyết trên thị trường là tổ yến sào bình thường, được nhuộm đỏ.

Tiến hành chế biến tung ra thị trường

May mắn cho PV, chính là gặp được ông Tiến, người mày mò ra đoạn video clip về một nhóm người Trung Quốc làm giả yến huyết. Sau khi phát hiện ra đoạn video clip giới thiệu về công nghệ chế biến huyết “siêu đẳng” này, ông Tiến chia sẻ trên mạng YouTube, tuy nhiên, đến nay vẫn còn ít người biết đến. “Đây cũng là cách làm thứ hai tạo ra nguồn yến huyết vô tiền khoáng hậu”, ông Tiến nói.

Bỏ vào thùng xốp, ủ trong phân
>> Để hiểu kĩ hơn về công thức chưng yến sào, mời bạn tham khảo: Cách chưng tổ yến sào thơm ngon nhất 

Ông Tiến gọi đây là “Phương pháp ủ trong bồn chứa phân bón hữu cơ”. Theo cách này, người ta sẽ ủ tổ yến sào trắng đã thu hoạch trong hầm chứa phân bón hữu cơ từ 1 – 3 tháng. Tùy thuộc vào thời gian ủ sẽ cho ra yến cam (hay còn gọi là hồng huyết) hoặc yến huyết. Nếu ủ với thời gian một tháng đầu, tổ yến sào trắng sẽ chuyển sang màu vàng cam, trên thị trường hiện nay gọi là hồng huyết. Tiếp tục ủ hai tháng tiếp theo, hồng huyết sẽ chuyển hoàn toàn sang màu đỏ thẫm (huyết yến). Ủ càng lâu, màu đỏ của tổ yến sào càng đậm.